Một mùa thi kết thúc, nhiều học sinh lớp 9, hoặc lớp 12 được thư giãn sau những ngày thi căng thẳng, nhưng nhiều em khác lại đang buồn bã, tiếc nuối vì không đạt kết quả tốt. Nhưng dù đỗ hay trượt, sẽ có nhiều em (và cả phụ huynh) tự vấn rằng hóa ra đề thi không đến nỗi khó quá. Với đề thi này, lẽ ra mình (con mình) không phải đi học thêm nhiều thế, lẽ ra mình chỉ nên học kỹ kiến thức sách giáo khoa, tự học ở nhà nhiều hơn cũng có thể làm tốt bài thi...

Những kỳ thi cuối năm thường là quan trọng nhất, học sinh thường bắt buộc phải thi hai môn quan trọng là Toán và Văn. Với tư cách người dạy Toán, tôi xin lấy môn Toán để minh họa cho bài viết và đưa ra một số ý kiến để giúp học sinh làm thế nào để học tốt môn Toán?

Hãy học tốt số học lớp 6

Những người làm Toán đều biết số học là nữ hoàng của Toán học, khi học số học tốt thì học các môn khác của Toán và các ngành khác sẽ dễ dàng hơn. Điều này với riêng tôi càng được khẳng định chắc chắn hơn sau khi tốt nghiệp đại học và qua thực tế cuộc sống của mình. Số là tôi rất may mắn được học ở Khoa Toán Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội, thời mà những người giỏi nhất thường chọn nơi này để học tập.

Sau khi tốt nghiệp, nhiều bạn trong lớp chọn đi học nước ngoài, chọn nghiên cứu Toán, Công nghệ thông tin..., còn tôi chọn sự nghiệp dạy Toán phổ thông. Để làm tốt công việc dạy Toán, tôi tham khảo ý kiến của một người bạn thông minh nhất lớp. Tôi hỏi làm thế nào để dạy Toán tốt? Hãy học lại thật tốt số học lớp 6 - đó là câu trả lời của bạn tôi.

Số học lớp 6 có những bài học cung cấp kiến thức cơ bản nhất như: số tự nhiên, số nguyên, ước chung lớn nhất, bội chung nhỏ nhất, quy tắc dấu ngoặc, phân số... Khi học tốt kiến thức này thì học sinh có được nền tảng kiến thức quan trọng để học kiến thức của các lớp cao hơn.

Ví dụ khi phải làm bài toán tìm số nguyên tố nào đó khác số 2 và 3 thì các em phải suy luận để loại trừ những số chẵn, những số chia hết cho 3, 5, 9... Sự suy luận này được hình thành và phát triển qua các bài toán số học đó đến khi gặp bài toán chứng minh hình học chẳng hạn thì các em hoàn toàn có thể suy luận là dùng tính chất, định lý nào, có phải vẽ thêm hình không... để chứng minh bài toán hình đó. Nghĩa là các em đã có thể giải được bài toán đó.

Ngoài ra, những bài học đó còn trang bị cho học sinh tư duy suy luận logic trong đời sống, điều vô cùng quan trọng để học sinh có thể học tốt các môn học khác, hoặc có thể thành công trong cuộc sống sau này. Chẳng hạn khi gặp một vấn đề khó khăn trong cuộc sống mà quyết định đưa đến sự thành bại của mình thì khi có tư duy suy luận logic tốt, chúng ta sẽ đưa ra quyết định một cách hợp lý nhất, vấn đề khó khăn sẽ được giải quyết êm đẹp.

Bởi vậy muốn học Toán tốt thì trước hết hãy học thật tốt số học lớp 6!

Hãy học kỹ sách giáo khoa

Trong bài viết Đề thi không cần đánh đố mà vẫn phân loại được học sinh, tôi đã viết rằng muốn học tốt môn Toán học sinh cần học kỹ kiến thức trong sách giáo khoa, từ định nghĩa, tính chất, định lý, hệ quả, ví dụ... Những thầy cô, học sinh giỏi đều hiểu rất rõ, sâu kiến thức cơ bản này. Bố mẹ có thể kiểm tra hôm nay con học bài gì, ví dụ cháu học sinh lớp 6 hôm nay học bài lũy thừa với số mũ tự nhiên. Bố mẹ mở sách giáo khoa ra, yêu cầu con làm tuần tự ra nháp theo từng bước trong sách, làm bài tập trong sách rồi kết thúc bài học.

Ở đây bố mẹ chỉ cần giám sát con có làm đúng được như sách giáo khoa không, hiển nhiên là bố mẹ không có kiến thức chuyên môn cũng có thể làm được. Nếu các em làm tốt thì đã hiểu sâu bài học, phụ huynh hoàn toàn có thể yên tâm. Cha mẹ cần giám sát con học kiểu này một thời gian, khoảng chục bài học, sau thời gian này thì khả năng con em mình tự hình thành thói quen học kỹ sách giáo khoa - nghĩa là các em sẽ có kiến thức cơ bản tốt. Và điều quan trọng nhất sẽ đến học như vậy thì rồi con sẽ học tốt!

Hạn chế đi học thêm, tăng cường tự học

Vào mỗi mùa thi, do tâm lý đa số phụ huynh sốt ruột, nhiều học sinh thì theo phong trào thấy bạn đi học thêm cũng đi học thêm. Có em đi học thêm miết từ 5h sáng đến 9-10h tối mới về, dù không thu được mấy kiến thức vì mệt mỏi hoặc thầy cô chỉ giảng như cái máy, học trò chỉ biết chép.

Tôi cho rằng phụ huynh hãy thương con em mình, đừng bắt đi học thêm nhiều, các em có thể tự học ở nhà cũng được. Sau mỗi mùa thi chúng ta nhận thấy rằng những thí sinh có kết quả cao nhất thường là đi học thêm rất ít mà chỉ tự học ở nhà. Những gì ta nghe thì quên, những gì ta làm thì nhớ, đó là đúc kết xương máu của nhiều thế hệ học sinh.

Khi tự học nghĩa là ta đã làm ta sẽ nhớ, còn khi đi học thêm nghĩa là ta chỉ nghe thì ta sẽ quên. Tự học ở nhà, các em còn có thời gian để nghỉ ngơi, giải trí. Để tự học tốt thì việc có thói quen đọc sách là rất quan trọng. Những em có thói quen đọc sách tốt thì sẽ có khả năng tự học tốt.

Hãy học trực tuyến nhiều hơn

Việc học giờ đây có một công cụ hỗ trợ rất tích cực là Internet. Trên Internet có rất nhiều trang học trực tuyến để nâng cao kiến thức môn Toán. Ở những trang này có rất nhiều thầy cô kiến thức chuyên môn sâu và trình độ sư phạm tốt, có thể giải đáp bất cứ câu hỏi nào của học sinh. Phụ huynh mua cho con những khóa học này chỉ với giá rẻ để con em mình có thể học được mọi lúc, mọi nơi.

Ngoài ra, các gia đình người Việt Nam ở nước ngoài hoàn toàn có thể giúp con mình học Toán tốt qua việc mua những tài khoản khóa học này. Dù muốn dù không thì việc học trực tuyến là xu hướng tất yếu không thể đảo ngược. Các thầy cô và học sinh cần thích nghi với việc dạy và học tiên tiến này. Để học môn Toán giỏi thì việc được học với thầy giỏi, bạn giỏi là vô cùng quan trọng, tuy nhiên ở những vùng xa điều này không hề đơn giản, lúc đó việc học trực tuyến sẽ là công cụ hữu hiệu.

Bản thân tôi có rất nhiều tài khoản khóa học trực tuyến. Dù dạy ôn thi cho các em lớp 12 cần vận dụng nhiều kiến thức, giờ đây khi lên lớp tôi không phải mang nhiều tài liệu, thậm chí nhiều hôm chỉ cần mang laptop là đủ. Khi lên lớp, vào trang cần thiết, nhập tài khoản, thầy và trò cùng học theo kiến thức các trang này. Kết quả thu được rất khả quan.

Trên đây tôi đưa ra một số ý kiến nhằm giúp phụ huynh hướng dẫn cho con em mình, giúp học sinh có phương pháp để có thể học tốt môn Toán (cũng như các môn học khác). Hy vọng chúng có ích cho phụ huynh và học sinh.

Phạm Xuân Anh